Na veertig jaar is op veler verzoek het zeldzame en hoog gewaardeerde NUMMER 6 van FURORE herdrukt.
Wij hebben er weliswaar naar gestreefd om de oorspronkelijke tekst, beelden en opmaak exact zo te laten als ze waren, maar een facsimile editie is dit niet. Daarvoor was de kwaliteit van het drukwerk uit 1977 onvoldoende. Vooral de afbeeldingen, die destijds met een grof raster en in zwartwit werden afgedrukt, moesten opnieuw onder handen worden genomen. Terug naar de bron: de originele foto’s en tekeningen achterhalen, negatieven scannen, boeken opnieuw bestellen. De meeste artikelen zijn overgezet en waar nodig gecorrigeerd. Maar hoewel het blad nu in full colour kon worden gedrukt, is de oorspronkelijke ‘zwartwit-uitstraling’ grotendeels gehandhaafd.
In 1977 waren er nog geen digitale bestanden. Er waren ‘werktekeningen’ (opzichtmodellen), die verkleind werden gefotografeerd. Die werktekeningen, voorzover nog aanwezig, hebben deels als basis gediend voor deze nieuwe uitgave.
Pag. 1 is een compositie in rood en zwart; dat blijft zo, ook al beschikken we inmiddels over een full colour-versie van The Shadow Meets The Prince of Evil (juli 1939).
Pag. 2 is onveranderd, behalve dat het paginacijfer onderaan (afkomstig van pagina 53 van Het gebroken oor) nu in zijn geheel zichtbaar is.
Pag. 3 is opnieuw gezet, maar verder onveranderd. De gegevens in het colofon kloppen dus niet: abonnementen zijn niet meer mogelijk, Har van Fulpen is niet meer de uitgever, het drukwerk is niet van Wim Schroot, de rasters niet van Loe van Nimwegen.
De tekst van pag. 4/5 is opnieuw gezet. Interessant om hier de ingezonden brief van Peter Oosterbos uit Roosendaal aan te treffen. Intertijd was Oosterbos een onvermoeibare brievenschrijver over W.F. Hermans, Amerikaanse literatuur, schrijfmachines, stempels, PTT-parafernalia en zo meer. Een paar jaar later wierp hij zich op als organisator van Furore‘s boekenrubriek. Dat is niet goed afgelopen. Hij ontdekte hoe gemakkelijk het is om in binnen- en buitenland gratis recensie-exemplaren op te vragen, zogenaamd uit naam van Furore. Dat liep al snel uit de hand. Veertig jaar later krijgen wij nog steeds reacties van uitgevers, galeries en muziekuitgevers die informeren of die Oosterbos wel te goeder trouw is. In Furore 16 (1983) en 22 (2017) besteedden wij aandacht aan het bedrog van Oosterbos. Op internet is ook het nodige over hem gepubliceerd.
Deze illustratie bij een brief van Paul Mijksenaar leverde problemen op: wat was ook maar weer de bron? Het blijkt een detail van een London Underground-poster, gereproduceerd in Furore #5, maar waar kwam die vandaan? Niet uit het boek London Transport Posters, genoemd in dat nummer. Op internet is het plaatje niet (groot genoeg) te vinden. Het London Transport Museum bracht uitkomst in de vorm van een gigantische reproductie in full colour. Het blijkt te gaan om het diagram van het station Camden Town (‘London’s Newest Underground Wonder / Open April 20’), een ontwerp van Chas. W. Baker uit 1924. In dit geval was het onvermijdelijk om de tekening, gedetailleerder dan ooit, ditmaal in kleur te reproduceren – met dank aan museummedewerker Ruiz Alexander. – En nu zijn we nog maar op pagina vier.
De trouwfoto van de ouders van Herwolt van Doornen uit 1956 (‘een model Cadillac’) is opnieuw uit het Van Doornen-familiearchief opgediept. Herwolt van Doornen deelt desgevraagd mee dat de foto is genomen in de J.M. Coenenstraat bij het Roelof Hartplein. NB: Op pagina 33 zijn de stukken van de foto te zien die op pagina 5 werden afgesneden.
Het interview met Hergé (p. 6-8) vond plaats ter voorbereiding van de tentoonstelling ‘Kuifje in Rotterdam’ in het Lijnbaancentrum, Rotterdam, georganiseerd door Joost Swarte, Har Brok en Ernst Pommerel. In het gesprek vertelde de toen 70-jarige Hergé dat hij ontevreden was over de album-uitgave van /Het gebroken oor/ (Nederlandse editie 1946), want sommige pagina’s waren te ‘leeg’ – ‘Nee, dat kan niet zo blijven’, zei hij. De jonge interviewers vonden de oude plaatjes en de niet altijd even correct Nederlandse teksten juist reuze charmant. Hieruit lering trekkend, moesten we dus oppassen dat we niet allerlei ‘charmante’ fouten uit 1977 in deze nieuwe editie gingen rechttrekken.
Niettemin is het wel zo aardig om het ontwerp van Joost Swarte voor de expositie ‘Kuifje in Rotterdam’ ditmaal in kleur af te drukken. Joost stelde een scan van het origineel beschikbaar.
Op pagina 8–11 is de presentatie met subtiele kleuraccenten wat verduidelijkt. De opmaak van pagina 9 is de enige die echt afwijkt van het origineel. Het was in de oude opzet niet duidelijk welke schetsen bij welke plaatjes horen. Het gaat om vijf verschillende stripplaatjes uit Kuifje en de Picaro’s; deze zijn nu duidelijker gerangschikt.
De foto van de Apple-deur op pagina 12 is afkomstig van de hoes van Ringo’s Rotogravure (1976). De filmbeelden uit de ‘Penny Lane’-clip (p. 13) kwamen indertijd uit een Nederlands muziekblad, de foto van John in de studio uit Salut les Copains. De reproductie (van dezelfde bronnen) is nu in kleur.
Pagina 15: de foto van John de Rooij is opnieuw gescand dankzij het feit dat Har van Fulpen onlangs zijn afdrukjes heeft teruggevonden.
De tekening van André Franquin was afkomstig uit het eerste nummer van het gratis tijdschrift Guust, uitgegeven het door het Strip en Kartoen Centrum Driesen (15 december 1976). In 2003 verscheen een ingekleurde versie in een aan Franquin gewijde ‘hors serie’-uitgave.
Pag. 18/19 is gescand van de originele tekening door Aart Clerkx.
In rubriek ‘Le Furore’ (p. 20-21) worden andere kranten/media besproken. De tekst is gescand van de originele opmaak en bevat dus enkele originele fouten.
De tekst van ‘De wereld van de Pulps’ (p. 22–28) is opnieuw gezet en door Ed Schilders gecorrigeerd, waarbij spelling en cursiveringen consequent zijn gemaakt. De afbeeldingen, voornamelijk afkomstig uit The Pulps van Tony Goodstone, konden nu in kleur worden gereproduceerd. De ‘Buffalo Bill’-boekjes (p. 23) zijn via eBay opgespoord.
De kreet ‘Tex Pax Bax: Mex?!’ was verwerkt op het omslagontwerp voor de Vrij Nederland Boekenbijlage van 24 maart 1977, ontworpen door Piet Schreuders (hier klein afgebeeld op p. 30). Wij waren toen bezig met varianten op de beroemde kop ‘Sticks Nix Hick Pix’ (Variety, 17 juli 1935). ‘Tex Pax Bax: Mex?!’ betekende dat Ursula den Tex (toen opmaakredacteur van Vrij Nederland) haar koffers pakte om naar Mexico te gaan. Later werd ‘Tex Pax Bax Mex’ ook een liedje van de Enschedese popgroep Rahitiband (zie ook Furore #9, p. 35).
De foto’s van de mannen voor hun boekenkasten zijn in oktober 1976 gemaakt voor de ‘boekenkastprijsvraag’ in Furore #5 (januari 1977), p. 22.
In de rubriek ‘Een Deur Moet Open Of Dicht Zijn’ (p. 32-33) besteedt Furore traditiegetrouw aandacht aan onderwerpen als visuele grappen, puzzles en geheimzinnige codes. Voor het eerst kwamen in dit nummer de ‘geheime tekens’ uit de Londense Underground aan de orde. In diverse latere nummers is erop teruggekomen. Pas in 2013 is de kwestie opgelost: Furore #21 publiceerde een uitputtend lijstje met alle betekenissen, waaronder:
Con:COS = Control Cut-Out Switch
E:Cou = Emergency Coupling Adaptor
BRV = Brake Release Valve
EPBIC = Electro-Pneumatic Brake Isolating Cock
De foto’s van Jay Lynch, James Finlayson en ‘Everhard van Woudschoten’ (= Egon Woudstra) op p. 32 en 33 werden niet teruggevonden. Ze zijn ‘ontrasterd’ door Evert Geradts in La Louvière Lauragais (Frankrijk) met behulp van een slim programmaatje, ‘Inverse FFT’ (Fast Fourier Transform).
Gerard Unger vond in zijn archief de originele tekening van de ‘a’ van de letter Praxis, waarvan de reproductie in de eerste druk niet duidelijk genoeg was.
De tijdschriftomslagen in de ‘Drukwerk’-advertentie (p. 35) zijn nu in full colour gereproduceerd. Omdat het stripinformatieblad Inkt (nr. 7) bij het ter perse gaan van deze Furore nog niet klaar was, werd destijds een dummy van het omslag afgebeeld. Gelukkig is ook deze dummy bewaard gebleven.
NIEUWS (december 2019):
De tekening van Mariet Numan op pagina 17 (‘Wulften doet in Gummi’) is eindelijk geïdentificeerd. Het is een illustratie voor de column ‘Wat wil dat eigenlijk zeggen?’ door Cri Stellweg, in: Grafisch Nederland 1976 (Vrijheid van drukpers). De afbeelding refereert aan de zin ‘Wat bejje toch ’n viezerd in ’t diepst van je gedachten’.
Dit betekent dat FURORE #6 nu kan worden herdrukt met een kleurenversie van deze tekening. Dat gebeurde in december 2019.